Website 'Erfgoedje' 15 jaar

De in februari 2004 door de projectgroep INTERNET van de SHEV gestarte site, genaamd Erfgoedje, 'draait' intussen 15 jaar. Doelgroep was en is de schoolgaande jeugd, te weten basisschoolleerlingen tot en met 12 jaar. In begrijpbare stijl heeft schrijfster Irene Rijkse-Jansen in 14 items onderwerpen uit de cultuurhistorie van Veldhoven uitgewerkt. Het aantal bezoekers en hits van de site in het jaar 2018 bedroeg respectievelijk 1920 en 12.453. Vooral de items kabouters, grafheuvels, oorlogsmonumenten en molens zijn erg in trek bij de jeugdige surfers. Nieuwsgierig? Ga naar www.erfgoedje.dse.nl www.erfgoedje.dse.nl

Archeologisch vondstmateriaal voor Eicha Museum Bergeijk

Het museum voor de Brabantse Kempen te Bergeijk heeft een schenking van archeologische relicten in ontvangst genomen. Het vondstmateriaal bestaat uit fragmenten aardewerk, afkomstig van urnen, kookpotten, schalen en kannen, alles te dateren in de prehistorie tot en met de 18e eeuw. Enkele grotere stukken zullen in het atelier van het museum worden gerestaureerd. Het overige materiaal is voornamelijk bedoeld voor educatieve doeleinden bij onderwijskundige projecten. De Veldhovense stichting Historisch Erfgoed, die het materiaal uit meerdere veldverkenningen verkregen heeft, is zeer verheugd dat de collectie een nuttige bestemming heeft gekregen.

Jacq. Bijnen (links), draagt de collectie over aan Johan Biemans, conservator Eicha museum Bergeijk.

De Turbulente Levensloop van een Veldhovense Eikel Vanaf 3 mei tot en met 30 juni heeft de groepsexpositie 'OUD HOUT - Kunst met archeologisch hout' plaats gevonden in Museum 't Oude Slot te Veldhoven. Meer dan 60 kunstenaars hebben kunstwerken gemaakt van het hout van opgegraven waterputten, overgebleven uit archeologische verkenningen in de nieuw te ontwikkelen Veldhovense woonwijken Huysackers en Zilverackers. De putwanden dateren van de ijzertijd tot de late middeleeuwen. Een van de deelnemers, kunstenares Ellen Eva Brouwers van Het Maagdenkabinet, is een jaar aan het werk geweest om aan de hand van 3 kleine stukjes putwand uit diverse tijdsperioden een vijftal reliekschrijntjes te vervaardigen, en ze te presenteren met een historisch fictieverhaal en veel illustraties, samengebracht in een bijbehorend boek. De Legende van Onze Lieve Vrouw ter Eik van Meerveldhoven was de inspiratie voor haar project. De turbulente levensloop van een eikel beschrijft rituelen rondom de heilige eik, in het algemeen in de voorchristelijke periode en specifiek rondom Veldhoven, vervolgd door verhalen over de kerstening die hier in de omgeving langzaamaan tot stand kwamen, om uit te komen bij het mirakel van het beeldje dat in de 13e eeuw in de eik in 'Merfelt' is gevonden en nog steeds bedevaartgangers aantrekt. Onderzocht wordt 'feit of fictie' achter de legende en andere wetenswaardigheden. (SHEV heeft medewerking bij deze cultuurhistorische en legendevormende verwevenheid gegeven.) Voor Ellen Brouwers vormen volksdevotie met de daarbij behorende uiterlijke rituelen, met kunst en architectuur, door de eeuwen heen een onuitputtelijke bron van inspiratie tijdens een lange reis op zoek naar verhalen en legenden. Zij maakt objecten in de vorm van assemblages, en zij schrijft verhalen waarmee ze een mysterieuze mix van verwondering en twijfel tracht te bewerkstelligen, inherent aan geloof en legenden. … al met al: een zeer geslaagd en inspirerend kunstproject.

Onze Lieve Vrouwebrug over de Dommel (V)

door Jacq. Bijnen

Tot in de tweede helft van de 19e eeuw is de infrastructuur voor een goed functionerend vervoer van personen en goederen zeer gebrekkig: het wegennet bestaat voornamelijk uit zandpaden en karrensporen. Pas na de aanleg van goed begaanbare wegen, waarmee in de Kempengemeenten in het midden van de 19e eeuw een begin wordt gemaakt, kan een flexibelere bedrijvigheid op gang komen. Vooral door de industrialisering van de thuiswevers, die zich met name in Waalre en Meerveldhoven sterk ontwikkelt, wordt een goede verbinding tussen deze twee plaatsen van belang.

Nadat de brug in 1886 wederom is vernieuwd, wordt de oude overeenkomst (uit 1774), waarschijnlijk vanwege de nieuwe in 1811 ingevoerde bestuursstructuur, op 13 november 1888 opnieuw opgesteld.
W. 1888 13 november. Overeenkomst omtrent het onderhoud (ten eeuwigen dage) en beheer der Zeelsterbrug, liggende over de rivier de Dommel. Het beheer en de zorg van het onderhoud der brug wordt opgedragen aan de gemeente Waalre. Ingeval de kosten van reparatie en vernieuwing meer dan f. 50,- belopen behoort zij (Waalre) in overleg te treden (met Zeelst) alvorens tot herstelling over te gaan.

Rond 1900 wordt er serieus gesproken over het verharden van de slecht begaanbare zandweg Waalre-Meerveldhoven. Tussen 1906 en 1909 wordt de aarden baan met keislag verhard. Al snel is de weg er weer slecht aan toe en om deze te kunnen bestraten wordt er naar financiële middelen gezocht. In 1919 is hiermee nog steeds geen begin gemaakt. In maart 1927 klagen 'alle Waalrenaren' over de slechte en soms zelfs onbegaanbare weg, die vrijwel elke winter langdurig tot een halve meter onder water staat. Pas in 1939 wordt de weg beklinkerd.

Opname van de brug omstreeks 1934. Links tegen de oever ligt de zandschuit van Simon Dams, waarmee zand uit de rivier gebaggerd werd. (de brug heeft een middenrij van 5 pijlers)

Betonnen brug

Tussen 1934 en 1936 wordt een geheel nieuwe, in gewapend beton uitgevoerde, brug aangelegd. De oude houten brug verkeert in een dermate slechte toestand dat vervanging is geboden. Ook wordt het noodzakelijk geacht enkele bochten in de loop van de rivier af te snijden en te dempen; tevens moet de bestaande loswal voor baggerzand worden verplaatst naar een plek in het nieuw te graven gedeelte. De nieuwe brug wordt in de volle grond gebouwd op een dusdanige plaats dat hij bij de uit te voeren normalisatie komt te liggen over de (nieuwe) loop van de rivier.

Situatieschets van de afsnijding van het bochtig gedeelte (in         rood) en van de nieuwe loop van de Dommel (in blauw).

De begroting sluit op f. 4.350,-. In november 1936 is de brug gereed. Uiteindelijke kosten: f. 4.820,55, waarvan ten laste van Veldhoven f. 2.410,27. Deze mooie stevige brug krijgt al na korte tijd te maken met onzekere tijdsomstandigheden. Op 10 mei 1940 valt het Duitse leger onverwacht op verschillende plaatsen ons land binnen. Tot ver in de omtrek zijn de beschietingen tussen de Duitse vliegtuigen en het Nederlandse afweergeschut hoorbaar. Over land rukken de Duitse troepen in snel tempo op. Om deze oprukkende vijand de doortocht te bemoeilijken worden door Nederlandse militairen op strategisch geachte punten versperringen aangebracht, zo ook in Veldhoven en Waalre. In voor de verdediging van belang geachte toegangswegen, zoals bij de rivieren Dommel en Run, worden op de bruggen militairen gepost om vijandelijke benaderingen tijdig te kunnen melden.

Militairen van het Nederlandse leger       poseren op de O.L. Vrouwebrug.