De Veldhovense Wilhelminabomen

door Jacq. Bijnen

De kroning van prinses Wilhelmina tot koningin van Nederland in 1898 willen veel gemeenten niet ongemerkt laten passeren. In die tijd is het een gewoonte een boom te planten bij bepaalde belangwekkende gebeurtenissen. Een boom is namelijk een mooi alternatief om een openbare bijeenkomst enig cachet te geven. De gemeente Veldhoven anno nu bestond nog niet. Voor de huidige begrippen moeten we denken aan drie zelfstandige gemeenten: Oerle, Zeelst en Veldhoven-Meerveldhoven. Of er destijds een vorm van onderling overleg heeft plaatsgevonden is niet bekend, maar de gebeurtenissen in elk van de drie gemeenten hadden een grote overeenkomst.
Op 31 augustus 1898 bereikt prinses Wilhelmina haar achttiende levensjaar en wordt zij bekwaam geacht de aan het koningschap verbonden taken en verplichtingen te kunnen vervullen. Een week later (6 september 1898) vindt de inhuldiging plaats in de Nieuwe Kerk te Amsterdam.
Ruim vóór de verjaardag en inhuldiging van de aanstaande jarige wordt in de drie vóór-Veldhovense gemeenten reeds gedelibereerd over hoe vorm gegeven kon worden aan de komende gebeurtenis. De gemeente Veldhoven-Meerveldhoven besluit twee herdenkingsbomen te planten: een op het schoolplein van de openbare school aan de Dorpstraat en een in Meerveldhoven. Omdat Meerveldhoven nog niet over een school beschikt, zal de boom aldaar in de hoek Provincialeweg-Kapelstraat (tegenover de toenmalige weverij Van Nuenen) worden geplant. Zeelst en Oerle besluiten eveneens 'hun' jubelbomen op de desbetreffende schoolspeelplaatsen te planten. Vermoedelijk vanwege de gunstige planttijd worden de bomen reeds in het voorjaar aan de aarde toevertrouwd.

De Wilhelminaboom van Zeelst op het voormalige schoolterrein (thans het plein bij het kerkgebouw).

In tegenwoordigheid van de 'commissie tot regeling van alles, wat op het heuglijk kroningsjaar betrekking heeft' komen maandag 25 april 1898 het Veldhovens Fanfarecorps en vele belangstellenden bijeen, en wordt de boom - een linde - door de oudste inwoner geplant. Tevens wordt een verzegelde fles (met daarin een oorkonde waarop de gebeurtenis staat beschreven) in het plantgat achtergelaten. Daarna trekken de notabelen naar Meerveldhoven, waar ook hier door de oudste inwoner een boom wordt geplant, ditmaal ter ere van H.M. Koningin-regentes Emma 'die weldra de teugels zou overgeven'. Het geheel wordt opgeluisterd door liederentafel De Genderbloem. Twee weken later volgt Zeelst. Onder leiding van een speciale commissie wordt door de oudste inwoner (Gijsbertus Eliëns) eveneens op de speelplaats van de openbare school, een zogenoemde Wilhelminaboom geplant, ditmaal vergezeld door een loden buis met daarin een verslag over de toestand van de gemeente Zeelst. Door de harmonie worden enkele vaderlandse hymnen ten beste gegeven en door de schoolkinderen worden ingestudeerde liederen gezongen.
Ook Oerle krijgt in het voorjaar op vergelijkbare wijze zijn Wilhelminaboom op de speelplaats van de jongensschool aan de Oude Kerkstraat.
Op de heuglijke feestdag van de 18-jarige prinses wordt in Veldhoven een proclamatie voorgelezen en door de talrijk toegestroomde menigte 'Wien Nederlandsch bloed' gezongen. De pastoors van Veldhoven en Meerveldhoven collecteren voor het opdragen van een H. Mis; vervolgens trekt het gezelschap met de schoolkinderen in optocht naar Meerveldhoven, waar de schooljeugd, na het zingen van enkele liederen, getrakteerd wordt op chocola, gevolgd door het spelen van een tombola. Vervolgens begeven allen zich weer naar Veldhoven. Opnieuw worden de kinderen getrakteerd, nu op krentenbrood. 's Avonds is het schoolplein verlicht en er wordt een Bengaals vuurwerk ontstoken.
Op de verjaardag van de aanstaande koningin start in Oerle om half acht 's morgens een optocht, bestaande uit het gilde van St. Jan, de schooljongens en -meisjes, en de leden van de gemeenteraad in vol tenue. Na een H. Mis trekt het gezelschap in optocht om de kerk om zich vervolgens naar het schoolplein te begeven, waar een portret van de jarige onder de eerder geplante boom prijkt. Door de jeugd worden vier liederen ten gehore gebracht, waarna een traktatie volgt.
Alleen de linde van Zeelst heeft de tijd overleefd; deze inmiddels 126-jarige boom is intussen uitgegroeid tot een levend monument en draagt nadrukkelijk bij tot de 'aankleding' van de kom van Zeelst.

Bronnen: Meijerijsche Courant en Peel en Kempenbode, periode april-september 1898

Foto links: in het midden de Meerveldhovense boom aan de Provincialeweg ter hoogte van de Kapelstraat (luchtfoto uit 1938). Rechts: bevrijdingsbijeenkomst op 8 mei 1945 bij de Meerveldhovense, destijds Wilhelminaboom genoemd (rechts is de omwikkelde stam zichtbaar).

Klacht over notaris wegens gebrek aan de nodige zorgvuldigheid

'O. L. Vr. van 'T ZanD BIDT Voor Ons'

Stichting Historisch Erfgoed Veldhoven (SHEV) is van mening dat Notarishuys Veldhoven zich niet heeft gehouden aan de wetten en regels die voor de notarissen gelden bij de fusieakte van de vijf Veldhovense parochies naar de nieuwe parochie Christus Koning Veldhoven, zonder deugdelijk kadastraal onderzoek in deze akte is door de notaris de eigendom van de buurtkapel van Zandoerle op naam gesteld van de nieuwe parochie. De percelen waarop de kapel is gebouwd zijn al ruim tweeëneenhalve eeuw gemeenschappelijk bezit van de bewoners van de buurtschap Zandoerle. De notaris heeft deze zaak niet met de nodige notariële zorgvuldigheid behandeld.
Mochten de notaris en het parochiebestuur niet meewerken om deze omissie te herstellen, dan kan slechts door een kostbaar en langdurend juridisch proces het eigendom worden hersteld.
De kapel, die de status van rijksmonument heeft, is van wezenlijk belang voor de beleving van de identiteit van de Zandoerlenaren, gebaseerd op een eeuwenlange geschiedenis in zowel de historiek als de instandhouding van de kapel.

terug