Informatiebulletin no. 64/I-net 52 <juli 2024> |
Internet |
|
Enige tijd geleden heeft de SHEV van een Haarlemse familie een origineel schetsboekje ontvangen dat eertijds
heeft toebehoord aan beeldend kunstenares Cor de Boer-Sinia, een mevrouw die vooral bekend is geworden
met haar schilderijen, aquarellen en tekeningen van landschappen, boerderijen en bloemstillevens.
Het schetsboekje is te dateren in 1914; het telt 22 schetsen/voorstudies in zwart krijt (conté), en 1 aquarel;
het formaat meet 11,2 x 15,8 cm.
Een viertal schetsen kunnen worden getraceerd als zijnde vervaardigd binnen de gemeente Veldhoven.
Een schets, met bijschrift 'Veldhoven Nov, '14' (sign. 'D.B.') toont de Caecilakerk van Veldhoven(-dorp) en een
hoge, ranke molen. Het tafereel is getekend vanaf de Oude Bossche baan (verlengde van de Rapportstraat).
De molen, die in 1922 ten gevolge van een blikseminslag is afgebrand, behoorde toe aan molenaar Van
Grootel.
Een volgende houtskooltekening geeft een doorkijk vanaf een erf met paard en kar met in de verte een molen.
Het tafereel moet worden toegedicht aan het erf van de familie Vingerhoets aan de (voormalige) Polkestraat,
met in de verte de Zeelster molen aan de Kapelstraat-noord.
De werkjes zijn tekentechnisch goed, niet amateuristisch,
maar in hun eenvoud professioneel en zeker waardevol.
![]() |
Portret Cor de Boer-Sinia, vervaardigd door E.H.L. Woutersen-van Doesburgh. |
Met dank aan de schenkers Peter en Marianne Janssen uit Haarlem.
Molens spreken tot de verbeelding. Een molen hoort bij het historisch gegroeid dorpsbeeld. Elk van de vier oude dorpen, die gezamenlijk de gemeente Veldhoven uitmaken, had een molen. Het dorp Veldhoven kreeg haar molen in 1811. Het was een achtkante houten windmolen van het type grondzeiler (een molen staande op de begane grond / het maaiveld). De bouwheer was Mathijs Swanen, een molenaarszoon uit Waalre.
In 1885 tekent Van Gogh een landschap 'Korenveld met schoven en een molen'.
Eindhovens kunstenaar en Van Goghkenner Jack van Hoek publiceert in 1991 in het heemkundeblad De
Rosdoek 1) een theorie over een schets die Van Gogh in augustus 1885 In Veldhoven(-dorp) zou hebben gemaakt
en waarop een grondzeiler staat afgebeeld met een zware romp. Van Hoek komt tot zijn bevinding
door de onderzoeksmethode van uitsluiting. Ten tijde van het ontstaan van de schets voldoet geen enkele
molen in de wijde omgeving van Nuenen aan het molensilhouet op de tekening. Bij gebrek aan een vergelijkende
afbeelding concludeert Van Hoek dat de enige in aanmerking komende molen vrijwel zeker de
Veldhovense molen moet zijn, want dat was immers een op de begane grond staande molen. Door deze aanname
krijgt Veldhoven een voorstelling van 'zijn' windmolen én tevens een schets van de grote kunstenaar
Vincent van Gogh. Een hele eer!
Edoch: op een familiefoto uit ca. 1960 staat een maquette
(gebouwd door het molenaarsgezin Van Grootel) die een
achtkantige molen toont, met een slankere romp dan die
op de schets van Van Gogh. Dit zegt niet alles, maar is wel
reden tot twijfel.
De molen uit het schetsboek van kunstenares Cor de Boer-Sinia, dat de SHEV uit een schenking heeft verworven
(zie voorzijde Informatiebulletin), heeft ons verrast.
De betreffende schets toont namelijk ter rechterzijde
de Ceaciliakerk van Veldhoven(-dorp) en ter linkerzijde een hoge ranke molen, staande op de begane
grond; rechts ervan zien we de contouren van het zustersklooster. De tekening is vervaardigd in november
1914. Ook hier geen molen met een zware romp, zoals op de Van Goghschets. Dankzij de schets van mevrouw
De Boer-Sinia en de foto van de miniatuurmolen is er voldoende aanleiding om de schets van Van
Gogh niet toe te schrijven aan Veldhoven.
1) De Rosdoek, no. 60, jrg. 19, 1991, p. 22-25.
Cor de Boer - Sinia werkte onder de namen Cor de Boer - Sinia, Cor de Boer en Cor M. Sinia.
Bridgeclub De Kempen, was/is een op Veldhoven georiënteerde vereniging, opgericht 2 mei 1966, maar - na
een jaar proefdraaien - 5 mei 1967 officieel van start gegaan met 8 personen. De club bereikt rond 2014 haar
hoogtepunt met ruim 100 leden. Wegens sluiting en afbraak van haar locatie D'n Uitwijk (naast zwembad
Den Ekkerman) is deze vereniging in 2019 door fusie opgegaan in 'BC Ensemble'. Het archief van de club
werd onlangs overgedragen aan de SHEV.