Kerktoren d'Ekker eerste Gemeentelijk Monument van Veldhoven

Het gemeentebestuur heeft het verzoek van de Stichting Historisch Erfgoed Veldhoven (SHEV) ingewilligd en de zogenoemde Jozeftoren in d'Ekker op het Theo Geurtsplein aan de Burgemeester van Hoofflaan aangewezen als gemeentelijk monument. Een decennialang inactief gemeentelijk monumentenbeleid wordt hiermee doorbroken en gebouwd Veldhovens erfgoed krijgt een nieuw elan. Bij het nieuwe gemeentebestuur wordt tevens een nieuwe aanpak van het erfgoedbeleid ingebracht, evenals het reactiveren van de - begin deze eeuw ingetrokken - subsidieregeling voor gemeentelijke monumenten.

Voorgeschiedenis

In 2019 blijkt de vrijstaande kerktoren onder meer aangetast te zijn door betonrot. Om de veiligheid voor passanten te waarborgen worden er bouwhekken rondom de toren geplaatst.

De Jozeftoren in de 18 etages tellende steiger tijdens de restauratiewerkzaamheden van eind december 2021 tot medio mei 2022.

Daar de toren zijn religieuze functie verloren heeft, is het onderhoud een aanhoudende last voor de eigenaar, met als gevolg dat de toren in verval zou kunnen raken en tenslotte sloop dreigt. Eind 2019 voltooit de SHEV, die volgens een van haar kerntaken opkomt voor het behoud van Veldhovens cultuurhistorisch en monumentaal erfgoed, een haalbaarheidsonderzoek, om - met gebruikmaking van de Gemeentelijke Erfgoedverordening - de toren aan te melden als gemeentelijk monument. Dit verzoek wordt in februari 2020 bij het college van de gemeente Veldhoven ingediend. Zowel het advies van de Monumentencommissie als het door een onafhankelijk bureau uitgevoerd 'Cultuurhistorisch onderzoek en Waardestelling van de toren en zijn omgeving' is eensluidend: de toren erkennen als monument. Na een bezwaarprocedure, opnieuw gevolgd door een afwijzend besluit, legt de SHEV de kwestie voor aan de bestuursrechter in Den Bosch. Het bezwaar van de SHEV wordt ontvankelijk verklaard en - met inachtneming van de uitspraak - krijgt de gemeente de opdracht een nieuw besluit te nemen, wat heeft geleid tot erkenning van de monumentenstatus van de toren.

Restauratie

Geheel onverwacht heeft de gemeenteraad in november 2020 een restauratiesubsidie toegekend tot een maximum van € 85.000,- onder voorwaarde dat de eigenaar, de parochie Christus Koning Veldhoven, eenzelfde bedrag zou bijpassen. In december 2021 is een begin gemaakt met de restauratiewerkzaamheden. Medio mei was het karwei geklaard en de toren staat er weer piekfijn bij.

Actiegroep heft zich op

In december 2019 is de actiegroep 'RED DE KERKTOREN' van wijkplatform d'Ekker gestart.

Verrassende traktatie bij opheffing van de actiegroep.

De actiegroep heeft zich ingezet voor het behoud van de - voor hun wijk iconische - toren, want de achterban in de wijk d'Ekker en de KBO-leden hadden te kennen gegeven de toren te willen behouden. Na een periode van actievoeren kwam er schot in de zaak. De gemeente Veldhoven besloot de helft van de restauratiekosten te betalen, mits de eigenaar het resterende deel voor zijn rekening zou nemen. Intussen maakte Stichting Historisch Erfgoed Veldhoven zich sterk om voor de cultuurhistorisch waardevolle toren de erkenning te krijgen als gemeentelijk monument. De actiegroep heeft zich opgeheven nu zowel de restauratie als de aanwijzing tot monument zijn gerealiseerd.

Sponsoring historie Jozeftoren d'Ekker

De SHEV gaat het verhaal over de historie van de wijk d'Ekker en de bouwkundige bijzonderheden van de toren van de voormalige H. Jozefkerk publiceren. Voor dit doel heeft Geert Methorst (links) van de bekende supermarkt Lidl aan de Burgemeester van Hoofflaan op vrijdag 20 mei j.l. een cheque ter waarde van € 500,- aan Stichting Historisch Erfgoed Veldhoven overhandigd. 'Deze sponsoring is een welkome bijdrage en maakt dat ons project kan slagen' aldus een dankbare SHEV voorzitter Jacq. Bijnen.

Publicatie over historie wijk d'Ekker en de Jozeftoren

Aanleiding voor deze publicatie is het - voor alle erfgoed minnende personen - heuglijke feit van de 'verheffing' van de zogenoemde Jozeftoren tot het eerste Gemeentelijk Monument van Veldhoven. Deze vrijstaande toren uit 1962 is een gave representant van de naoorlogse wederopbouwarchitectuur en draagt bij aan de visuele identiteit van Veldhoven; hij staat als het ware symbool voor het begin van de snelle groei van de gemeente Veldhoven.
Hoofddoel van deze publicatie is om het historisch en bouwkundig verhaal over de toren van de - aan de eredienst onttrokken - H. Jozefkerk meer bekendheid te geven bij een groter publiek. In deze publicatie wordt ingegaan op de beginperiode van deze geheel nieuw 'uit de grond gestampte' woonwijk, die de naam d'Ekker krijgt en die voor de toenmalige Veldhovense samenleving van grote invloed is geweest. Door de snelle bevolkingsaanwas van de zich vestigende bewoners, waarvan het grootste gedeelte afkomstig van buiten de gemeente, wordt het karakter van Veldhoven in grote mate gewijzigd. Deze vrijstaande toren uit 1962 appelleert bij veel inwoners (van met name de wijken d'Ekker en Meerveldhoven) aan emotionele waarden, zoals belevings- en zeggingskracht en vanwege zijn beeldbepalende ligging fungeert hij als markant herkenningspunt in een centrum van een nieuwe woonwijk als onderdeel van een stedenbouwkundige structuur (ensemble van woonwijk, kerk, winkels, (markt)plein en hoofdweg, horecazaak en groenstrook).
Het boekwerkje krijgt de titel 'Een toren als hart van de wijk', telt 40 pagina's met veel foto's en is samengesteld door Jacq. Bijnen. Het is verkrijgbaar bij Centrum 70 aan de Handwijzer in d´Ekker en op het secretariaat van Stichting Historisch Erfgoed Veldhoven, 040 2546541, voor de speciale prijs van € 5,- (met dank aan onze sponsors).

terug