Informatiebulletin no. 55/I-net 43 <februari 2020> |
Internet |
|
'Het genre van mijn boek is literaire non-fictie, dat wil zeggen dat de feiten moeten kloppen, maar dat het
narratief voorop staat', zegt journalist en stadsonderzoeker Tijs van den Boomen (1960).
'Ik gebruik Veldhoven als casus om te kijken wat internationalisering anno 2018 betekent. Het is geen geschiedenisboek,
geen sociologische exposé of een objectief portret van Veldhoven. Het is bovenal een uitsnede in de eenheid van plaats en tijd'.
Van den Boomen is gespecialiseerd in stedenbouw en infrastructuur, maar vooral in het publieke domein:
'de alledaagse wereld waar je burgerschap volstaat als entreebewijs', verduidelijkt hij.
Eerder schreef hij onder meer De vierkante meter, over de geschiedenis van Eindhoven tussen 1934 en
1959.
Auteur Van den Boomen:
Niet in Silicon Valley wordt het tempo van de wereld bepaald, maar op de Brabantse
zandgronden: in Veldhoven, een gemeente die zelfs veel Nederlanders niet kunnen
aanwijzen op de kaart, bouwt techgigant ASML de machines die steeds snellere chips
voor smartphones en computers maken. De wereldwijde marktleider trekt duizenden
techneuten uit alle windstreken aan. Ze kopen huizen, hun kinderen gaan hier naar
school, en zo ontwikkelt het samenraapsel van vier kerkdorpen zich haast ongemerkt tot
een global village.
Stadsonderzoeker Van den Boomen volgt het internationale spoor: hij vliegt naar Eindhoven Airport en gaat
daarvandaan in een spiraal op zoek naar de kern van Veldhoven. Onderweg praat hij met ingenieurs en zigeuners,
expats en boeren, nerds en onderwijzers. En met een engel. In een rake, ritmische stijl geeft Van den
Boomen kleur aan een gemeente die op het eerste oog beige lijkt, maar waar het hart van de globaliserende
wereld klopt. (De SHEV verleende de auteur medewerking bij de totstandkoming van het boek.)
Het geheel laat zich vlot en soepel lezen. De tocht van Van den Boomen door Veldhoven is heel herkenbaar
te volgen.
De presentatie van het boek heeft op 30 augustus laatstleden plaatsgevonden.
Kasteel Westerlo | De groep op de binnenplaats van abdij Tongerlo. |
Historische spiegelingIn opdracht van Verhoeven Hoorcomfort & Optiek Verhoeven is het straatbeeldenboek van Veldhoven in enigszins aangepaste lay-out herdrukt. Verhoeven bereikt zijn 85ste bestaansjaar en blikt vooruit naar het aankomend 100-jarig jubilee van de gemeente Veldhoven. |
door Jacq. Bijnen
Als gevolg van het binnenvallen van ons land door de Duitse strijdkrachten op vrijdagmorgen 10 mei 1940 om
03u10 starten de militaire vijandelijkheden die uiteindelijk uitmonden in een zich als een olievlek over vrijwel de
gehele wereld uitbreidende oorlog. Wereldoorlog II is geboren.
De Nederlandse militairen die op de brug over de Dommel posten, gaan er later op de dag toe over het betonnen
bouwsel met springstof op te blazen (ook de bruggen over de Run bij Heers en bij ´t Witven ondergaan dit lot).
De foto toont het restant op de linkeroever van de op 10 mei 1940
door het Nederlandse leger gedynamiseerde Dommelbrug om de
vijand de doortocht te beletten.
Reeds enkele weken na het opblazen van de brug wordt door de gemeentebesturen van Veldhoven en Waalre actie ondernomen om een (houten) noodbrug te realiseren. Deze overspanning komt stroomopwaarts (z-w) te liggen, naast de puinresten van de opgeblazen brug. Het bouwmateriaal hiervoor bestaat uit her en der verzamelde balken (o.a. telefoonpalen) en nog te achterhalen resten van de brug van vóór 1936.
Houten noodbrug, gedragen door twee rijen van elk 4 pijlers,
gefotografeerd in augustus 1943. Rechts onder de brug door
is een restant van het talud van de betonnen brug zichtbaar.
(opname vanuit de westzijde, met de stroom mee)
Na ruim vier jaar onderdrukking en angstige oorlogsjaren groeit er in de zomer van 1944 hoop op bevrijding. 6 juni 1944
komt het bericht door dat de geallieerde strijdkrachten met zes divisies geland zijn in Normandië (D-day).
Na een wekenlange strijd in Noord-Frankrijk wordt de Duitsers op 14 augustus een beslissende nederlaag toegebracht.
Er volgt een spectaculaire opmars via Parijs, Brussel en Antwerpen, en maandag 11 september 1944 staat het Tweede
Britse Leger bij Lommel aan de Nederlandse grens. Om het laatste verzet van de vijand te breken, heeft de Engelse
veldmaarschalk Montgomery een aanvalsplan opgesteld onder de codenaam 'Operatie Market Garden'. Het is de bedoeling
vanuit het bevrijde België via Valkenswaard-Eindhoven-Son-Uden naar Nijmegen en Arnhem door te stoten. Zondag
17 september 1944 start de bevrijdingsoperatie. Na hevige gevechten bereikt de voorhoede van de Engelse divisie 's
avonds de markt te Valkenswaard. Maandag 18 september slaagt een verkenningseenheid van de hoofdmacht erin vanuit
Valkenswaard Veldhoven te bereiken via Waalre, de Onze Lieve Vrouwedijk en de brug over de Dommel. Nu deze route
open ligt wordt
's middags geprobeerd met een tankafdeling en een compagnie infanterie deze route te testen op begaanbaarheid voor
zwaarder materieel. Omdat de (nood)brug niet recht in het verlengde van de weg ligt, moet de tank bij het oprijden van de
brug een korte s-bocht nemen. Door deze manoeuvre komt hij echter te dicht bij de rand van de brug uit. Het voertuig
kantelt en belandt op zijn zij in de rivier, met als gevolg dat de brug beschadigd raakt en de doorgang geblokkeerd. De rest
van de eenheid maakt noodgedwongen rechtsomkeer en slaagt er in via een andere route Veldhoven te bereiken. Later op
de dag positioneren zich meerdere legeronderdelen in Veldhoven. Veldhoven is bevrijd.
De Sherman-tank van de geallieerden is van de houten noodbrug
gekanteld en ligt op zijn zij in de Dommel. Onder de brug is
de zandschuit van Simon en Jan Dams te zien.