Verslag over de toestand van Veldhoven-Meerveldhoven door CvdK van Noord-Brabant
|
|
Gemeentewapen Veldhoven-Meerveldhoven |
|
|
Mr. A.E.J. baron Van Voorst tot Voorst,Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant. |
Mr. A.E.J. baron Van Voorst tot Voorst, Commissaris van de Koningin in de jaren 1894-1928, doet in zijn
dagboeken verslag over de indertijd zelfstandige gemeente Veldhoven-Meerveldhoven gedurende de periode
1895-1924.
In samenwerking met de beeldredacteur van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) zijn hieraan
illustraties toegevoegd.
De verslagen zijn te vinden op onze website onder de knop "e-depot". Tevens wordt onder de knop "externe
links" een verbinding gemaakt met de site van het BHIC naar de verhalen over Veldhoven en Meerveldhoven.
PowerPoint
In de voorbije periode werden enkele lezingen gehouden met ondersteuning van beeldmateriaal door middel van een PowerPoint, onder andere over de Oude en Nieuwe geschiedenis van de buurtschap Zandoerle.
Fietsend door de middeleeuwen
Voor de fietsclub van de KBO werd donderdag 7 juni jongstleden een fietstocht verzorgd onder het motto Fietsend door de middeleeuwen. Vertrokken werd om 13.15 uur bij buurthuis De Ligt. De tocht voerde langs enkele locaties in Veldhoven, waar op aanschouwelijke wijze een link naar het verleden werd gelegd. Bezocht werden 1. het oude centrum van Meerveldhoven aan de Polkestaat, 2. de woonplaats van een voorname Frankische familie uit de 11e-13e eeuw bij de kerk van Oerle, 3. het marktveld van Zandoerle (indertijd het centrum voor bestuur en rechtspraak over acht omliggende dorpen), 4. de grenskei in de bossen van de Molenvelden, 5. het parkje De Oude Kerkhof in de wijk d´Ekker. Onderweg werd tekst en uitleg gegeven door Jacq. Bijnen van SHEV. (Bij slecht fietsweer was voorzien in een binnenprogramma.) Iedereen kon meefietsen, ook niet KBO-leden.
|
|
| Uitleg op het Dorpsplein van Oerle. | Op het marktveld van Zandoerle. |
Onze Lieve Vrouwebrug over de Dommel (III)
door Jacq. Bijnen
In de twee voorgaande afleveringen over de O.-L.-Vrouwebrug (ook Dommelbrug, Zeelster- en Waalresebrug genoemd), in de weg tussen Waalre en Zeelst (en gaande door Meerveldhoven), zijn de vroegste vermelding ervan (uit 1629) besproken. Nu vervolgen we met een selectie van de materiaal-, loon- en overige kosten, genomen uit de dorpsrekeningen van Waalre en Zeelst, betaald voor de instandhouding van de brug. Zij geven enig inzicht in bepaalde bijzonderheden van de technische en bouwkundige aspecten van deze oeververbinding.
Declaraties instandhouding Dommelbrug
De nog raadpleegbare informatie is beschikbaar vanaf begin 18e eeuw.
W. = Waalre, Z. = Zeelst. (bedragen in guldens-stuivers-penningen).
......(vervolg)......
Z. 1741/1742 reparatie van de Dommelbrug en het leveren van een boom voor de brug 3-10-0.
W. 1742/1743 betaald voor 20 dagen reparatiewerk aan de brug, balken en 2 palen en voor een houten kribbe (=
waterbouwwerk om de breedte van de rivier te verminderen en het afschuiven van de oever tegen te gaan of land te
winnen, ligt loodrecht op de stroom of maakt een hoek met de stroomrichting) en levering stijlen en nagels en zand voor
aanvulling, totaal betaald ca. 34 gulden.
Z. 1742/1749 maken, vernieuwen en repareren van de Dommelbrug, volgens aanbesteding. 60 gulden; en nog voor
reparatie Dommel- en Genderbrug. 20-0-0
(de Genderbrug lag in Zeelst over het riviertje de Gender en op de grens met Meerveldhoven. Hierdoor kwam 1/5 part
van de instandhoudingkosten ten laste van Meerveldhoven en 4/5 van Zeelst: deze verdeling was gemaakt op grond van
het inwonertal).
W. 1750/1751 4 bomen gekocht tot reparatie brug 15-0-0; aan Jan Bijnen mr. timmerman voor het omhouwen en
bewerken van voorzegde bomen en reparatie aan de brug 19-17-0; voor levering spijkers voor brugreparatie 1-13-0;
voor met aarde aanvullen van de brug en vleugels 3-0-0; voor palen en planken aan voorzegde brug 1-10-0.
Z. 1750/1751 twee palen om voor de Dommelbrug te leggen 1-16-0.
W. 1752/1753 betaald aan Jan Bijnen, mr. Timmerman, voor leverantie van hout en arbeidsloon in het maken en
verbeteren van de brug lopende naar Zeelst, volgens conditie 68-19-0.
Z. 1752/1753 Hendrik Smulders, mr. Timmerman, voor nieuwe brug over de Dommel en het leveren van het benodigde
hout, balken, ijzerwerk etc. alles volgens aanbesteding d.d. 4-9-1752, 148-10-0.
Contract ter verdeling van de kosten tussen Zeelst en Waalre
In 1774 komt men tot het inzicht dat er in de loop der jaren aan de brug zoveel reparaties en vernieuwingen zijn uitgevoerd dat het noodzakelijk is een geheel nieuwe brug te maken. In 21 mei 1774 wordt door de regenten en verdere leden het corpus van Waalre ter ener zijde en de representanten van het dorp Zeelst ter andere zijde een overeenkomst (conventie) op schrift gesteld over de verdeling van de kosten (voor de ene helft door het corpus van Zeelst te dragen en de andere helft door het corpus van Waalre) die worden gemaakt bij vernieuwing, reparatie en instandhouding van de Dommelbrug. Als de kosten meer dan 25 gulden bedragen, moet het werk openbaar worden aanbesteed en gegund aan de laagste inschrijver. 8 juni daaropvolgend vindt de publieke aanbesteding plaats van een nieuwe brug over de rivier de Dommel, ter vervanging van de bestaande, en met levering van de daartoe benodigde materialen. Het werk wordt voor de som van vierhonderd vier en zestig gulden, conform de conventie, gegund aan Huijbert van Esch, mr. timmerman. Nadien, bij de afrekening, wordt twintig gulden van de aanneemsom afgetrokken vanwege de vleugels (of vlegels: de landhoofden ter weerszijden van de brug) die volgens het bestek niet behoorlijk van diepte zijn, zowel door Zeelst als door Waalre elk 464 : 2 = 232 - 10 = 222 gulden betaald wordt aan de aannemer Huijbert van Esch. Bij de oplevering wordt de brug door Waalres´ dorpstimmerman Willem van Heijst geïnspecteerd, waarna hij het gebrek aan de vleugels herstelt; kosten 3-8-0.
*******
Dommel; olieverf op doek, 160 x 170 cm.
Nijmeegs Museum ´Commanderie van Sint-Jan´.
In geometrische patronen opgebouwd schilderij, vervaardigd
door de in Meerveldhoven geboren kunstenaar Willem Adams.
