Informatiebulletin
no. 29/I-net 17  <juli 2007>
versie
Internet

GESCHIEDENIS MARIAVERERING MEERVELDHOVEN BESCHREVEN

Ontvangst eerste exemplaar door Mrg. A. Hurkmans
Bisschop Hurkmans ontvangt het eerste exemplaar
uit handen van Jacq. Bijnen. (foto: Heidi Wils)
Onder de titel In de kruin van de eikenboom heeft onze voorzitter, Jacq. Bijnen, in een rijk geïllustreerd - in full color gedrukt - boekje van 48 pagina's de historie betreffende de verering van de Meerveldhovense Onze-Lieve-Vrouw ter Eik beschreven. Het werkje is uitgegeven door de SHEV als deel 8 in de reeks Bijdragen tot de geschiedenis van de gemeente Veldhoven. Het eerste exemplaar werd zondag 13 mei aangeboden aan Mrg. A. Hurkmans, bisschop van 's-Hertogenbosch.

In de 14e - en vooral in de 15e - eeuw is er een popularisering van de Mariaverering ontstaan. Vanaf omstreeks die tijd begint de reeks van legenden betreffende Mariabeelden, die door eenvoudige personen op de een of andere plek in de vrije natuur gevonden zijn.
In Meerveldhoven voert de Marialegende zelfs terug tot het jaar 1264. Volgens de volksoverlevering verscheen er een Mariabeeldje in een eikenboom. Dit wonder leidde tot de verering van 'Maria in den Eik' ofwel 'Onze- Lieve-Vrouw ter Eik'.
Tegenwoordig is het Meerveldhovense Mariaheiligdom geïntegreerd in de St.-Lambertuskerk aan de Kapelstraat-zuid.

Open Monumentendag 2007

De elfde Open Monumentendag Veldhoven vindt dit jaar plaats op zaterdag 8 september. Het thema luidt Moderne Monumenten en het betreft de periode 1900 - 1965, waarin belangrijke en vernieuwende ontwikkelingen in de Nederlandse architectuur zijn ontstaan.
Ter bezichtiging van de betreffende panden is er een fietstocht van ongeveer 10 km uitgezet door de Veldhovense kerkdorpen. logo open monumentendag Aan de hand van opdrachten kunnen de beoogde monumenten op een speciale manier bekeken worden. De start vindt plaats tussen 10:30 en 12:30 uur bij het pand Provincialeweg 66 en eindigt bij café Saint Tropez, Dorpstraat 15.
(meer info: louisschats@planet.nl)

Heemkundekring Merefelt

Bewoners, mantelzorgers, medewerkers en overige belangstellenden hebben op zaterdag 21 april in Zorgcentrum Merefelt kennis kunnen maken met de activiteiten van Heemkundekring Merefelt. Vanaf september 2004 is deze vereniging actief onder supervisie van Historisch Erfgoed Veldhoven. De bijeenkomsten worden geleid door Frans van Rooij, die voor elk te behandelen thema een uitvoerig gedocumenteerde syllabus samenstelt, zodat de leden zich ook na de bijeenkomst met het onderwerp bezig kunnen houden.



HISTORISCHE ENCYCLOPEDIE VAN VELDHOVEN: beschrijving van het Veldhovenboek in de rubriek Boekennieuws van het tijdschrift Brabants Heem, 59 (2007), nr. 1, p. 41.

door Arnoud-Jan Bijsterveld

Vroeger zette vooral het uitstervend ras van erudiete priesters en onderwijzers zich aan het schrijven van dé geschiedenis van eigen dorp of parochie, maar ook in de laatste jaren duikt er af en toe nog iemand op die zich waagt aan dit titanenwerk, om den brode, zoals Jean Coenen, of uit persoonlijke drijfveren, zoals Hans de Visser o. cap., die in 1999 een boek schreef over Boxtel. De kennis die door jarenlange betrokkenheid bij geschiedenis en archeologie van het eigen (geboorte)dorp is verzameld, wordt dan neergelegd in een geschiedschrijving van de oudste tijden tot heden, met de opzet een zo volledig mogelijk historisch overzicht te geven.
Zo'n boek is ook het onder auspiciën van de Stichting Historisch Erfgoed Veldhoven uitgebrachte boek van haar oprichter, oud-leraar Jacques Bijnen, die al dertig jaar actief is op het gebied van de geschiedenis, archeologie en monumentenzorg van Veldhoven.
Hij treedt hiermee - zo maakt hij aan het slot van het boek impliciet duidelijk - in de voetsporen van heel wat illustere plaatsgenoten, te weten pastoor Gerardus Verhoeven (1792-1875), de onderwijzers Jacq. Cuijpers (1850-1926), Cornelis Rijken (1861-1942) en A.P. de Bont (1889-1973) en de freelance-journalist Janus Bijnen (1909-1983).
Chronologisch geordend neemt zijn overzicht van de geschiedenis van Oerle, Meerveldhoven, Veldhoven en Zeelst een aanvang in de prehistorie om via middeleeuwen en Nieuwe tijd (en na 145 pagina's) aan te komen bij de negentiende eeuw.
Het verhaal over de prehistorie is gebaseerd op bestaande literatuur en daarom wat gedateerd. Voor de archeologische gegevens uit de middeleeuwen kon Bijnen natuurlijk meer gebruik maken van zijn eigen onderzoekingen van de kerkterreinen van Oerle, Meerveldhoven en Zonderwijk (Veldhoven).
De desbetreffende paragrafen zijn dan ook goed gedocumenteerd en van belang voor later onderzoek. Mooie onderdelen zijn verder de paragrafen over de heren van de verschillende dorpen, over de verering van Onze-Lieve-Vrouw ter Eik in Meerveldhoven en over de uit 1551 daterende luidklok van Zeelst.

Bedevaartvaantje Meerveldhoven, 1914
Bedevaartvaantje Meerveldhoven, 1914.

Naarmate de tijd vordert, valt er uiteraard meer te vertellen, en uitvoerige beschrijvingen van parochies en kerkgebouwen, het onderwijs en de scholen, volksverhalen en -gebruiken, het notariaat, het boerenbedrijf en van alle industriële bedrijven volgen elkaar op. Ik noem enkele boeiende onderdelen, zoals het overzicht van de bedrijvigheid, met de voor Veldhoven c.a. kenmerkende weverijen, wasserijen (die hun water aanvankelijk betrokken uit de Gender, waaronder Ozon, ooit de grootste van Nederland), steen- en sigarenfabrieken (met als bekendste merken Velasques en Agio). Bedrijfsgeschiedenis en portretten van oude werknemers vullen elkaar aan, verderop in het boek nog gecompleteerd door luchtfoto's en de weergave van de onderlinge familiebanden van de fabrikantenfamilies in fragmentgenealogieën.
In de 'Toevoegingen' vinden we ook een mooi overzicht van verenigingen en organisaties, de gilden en schutterijen, de muziekgezelschappen en de stads- en sportorganisaties.
Royaal geïllustreerd, degelijk uitgegeven en goed geannoteerd is het boek uitgegroeid tot een encyclopedisch naslagwerk voor de geschiedenis van de huidige gemeente Veldhoven. Voor een plaats die in vijftig jaar tijd de voor het monumentale en landschappelijk schoon vaak desastreuze ontwikkeling van dorp tot stad doormaakte, is het een fantastisch kijk- en bladerboek.

Auteur prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld is hoogleraar Cultuur in Brabant (lokale en regionale geschiedenis, met etnologie (volkskunde) en erfgoed in Brabant) aan de Universiteit van Tilburg en onder meer mederedacteur van het tijdschrift Brabants Heem.


terug Terug